Patrick (63) belandde na zijn scheiding in de schuldbemiddeling: “Ik heb 70 euro per week om van te leven”
Volgens de laatste cijfers zitten iets meer dan 46.000 gezinnen in ons land in de collectieve schuldenregeling (CSR). Patrick, een 63-jarige ambtenaar uit Antwerpen, is een van hen: “Na mijn scheiding kreeg ik een schuldenlast van 70.000 euro over me heen,” getuigt hij. Advocaat-bemiddelaar Katia De Vos legt uit wie in de schuldbemiddeling terecht kan komen én hoe dat precies werkt: “Na 7 jaar worden de schulden sowieso kwijtgeschonden, of ze nu afbetaald zijn of niet."
Het Laatste Nieuws - Tom Botte 07-01-24, 08:00
Toen Patrick* in de collectieve schuldregeling terechtkwam, bedroeg zijn schuldenlast om en bij de 70.000 euro. “Hoe heb ik zoveel schulden kunnen opbouwen? Ik vraag het mezelf ook af. (zucht) Het is simpel: ik was getrouwd met een vrouw die ik doodgraag zag en waar ik werkelijk álles voor deed. Graag zien maakt blind. Mijn ex-vrouw had een gat in haar hand en hield er een levensstijl op na die we ons eigenlijk niet konden permitteren.”
“Ik ging mee in elk verhaal dat ze me opspeldde. Zij werkte niet en kreeg een invaliditeitsuitkering, en ik wou niet dat zij en onze twee kindjes iets tekortkwamen. Ik gaf mijn bankkaarten af en werkte zodanig veel om alles te bekostigen dat ik mijn bankzaken niet kon opvolgen. Ik vertrouwde haar volledig.”
Toen mijn vrouw wou scheiden - nadat ik de geldkraan had dichtgedraaid - kreeg ik een tsunami van miserie over me heen.
Patrick (63)
“Ten onrechte zo bleek, want toen ze op een dag besloot dat ons huwelijk voorbij was - omdat ik de geldkraan had dichtgedraaid - en wou scheiden, kreeg ik een tsunami van miserie over me heen. De advocaat die mijn echtscheiding regelde, wees me erop dat ik eigenlijk niks had, maar uitsluitend voor de bank leefde. Ik had schulden, schulden en nog eens schulden.”
“Er was schaamte, ja”
“Jaarlijks ging ik, op aandringen van mijn ex, naar de bank om een nieuw en zwaarder krediet te bekomen. Ik was dus uiteindelijk degene die voor alles opdraaide. Een harde leerschool. Je mag niemand vertrouwen als het over geld gaat, ook je eigen partner niet.”
Via zijn raadsman die zijn echtscheiding regelde, kwam Patrick bij een advocaat-bemiddelaar terecht. Zij stelde hem voor om in de collectieve schuldenregeling te gaan. Dat is een gerechtelijke schuldbemiddelingsprocedure die in 1998 in het leven werd geroepen om structurele schuldproblemen aan te pakken, en ervoor te zorgen dat je na verloop van tijd weer schuldenvrij door het leven kan.
“In mijn geval waren er twee schuldeisers: de bank en de watermaatschappij. Meer niet”, gaat Patrick verder. “Maar ik was aanvankelijk zeer weigerachtig. Er was schaamte, ja. Dat je loon aan de schuldbemiddelaar gestort wordt, en dat die je vervolgens een leefbudget bezorgt, is geen fijn gevoel. Hij of zij bepaalt wat er met je geld gebeurt en dat is pijnlijk. Uiteindelijk was het echter de beste oplossing.”
Nadat de schuldbemiddelaar mijn schuldeisers heeft betaald, en ik mijn vaste kosten, schiet er nog zo’n 280 euro over om van te leven. Dus 70 euro per week.
Patrick (63)
70 euro per week om van te leven
“In februari 2017 trad ik toe tot de collectieve schuldenregeling, in februari 2024 stap ik eruit. Ik zal dan een aanzienlijk deel van mijn schulden terugbetaald hebben, maar niet alles.”
“Weet je, ik beschouw het niet als een straf, maar als een soort van retraite. In het begin was het zoeken en rekenen om rond te komen ... Nadat de schuldbemiddelaar mijn schuldeisers heeft betaald, en ik mijn huur, elektriciteit, benzine, onderhoudsgeld voor de kinderen en andere vaste kosten heb betaald, schiet er nog zo’n 280 euro over om van te leven. Dus 70 euro per week.”
“Ik worstelde ook enorm met de vraag: ‘Wat stel ik nog voor?’. Omdat ik mijn engagement tegenover de bank niet was nagekomen. Weet je dat ik op gegeven moment zelfs geen brandverzekering kon afsluiten omdat ik in de schuldbemiddeling zat? Schandalig toch? Ik heb spartaans geleefd. Me veel ontzegd: geen etentjes, niet uitgaan, geen luxe, geen reizen,… Niks! Maar een mens heeft eigenlijk niet veel nodig. Met een beetje gezond verstand en wat wilskracht, geraak je erdoor. Maar toch: het is beter om te voorkomen dan te genezen.”
De meeste van mijn collega’s gaan op hun 60ste met pensioen, maar ik moet zeker nog tot mijn 67ste werken.
Patrick is bijna uit de schuldbemiddeling, maar toch kijkt hij met een bang hart naar de toekomst. “De meeste van mijn collega’s gaan op hun 60ste met pensioen, maar ik moet zeker nog tot mijn 67ste werken. Pensioensparen of een pensioenbonus zitten er voor mij niet in. Ik heb een goed loon, maar mijn pensioen zal een stuk lager zijn. Dus de kans dat ik het moeilijk krijg, bestaat zeker.”
* Patrick is een schuilnaam, omdat onze getuige liever anoniem wenst te blijven. Zijn echte naam is bekend bij de redactie.
Advocaat-bemiddelaar Katia De Vos: “Het kan echt iedereen overkomen”
“Deze procedure is voor heel veel mensen een grote hulp en kan écht wel een tweede start betekenen,” zegt meester Katia De Vos, advocaat-schuldbemiddelaar bij Recht.Gent. De Vos is ook medeoprichter en lid van de Raad van Bestuur van de VVAS, de Vlaamse Vereniging van Advocaten-Schuldbemiddelaars.
Wat zijn de voordelen van de collectieve schuldenregeling?
“De grootste troef van de CSR is het vooruitzicht dat de schulden ooit afbetaald gaan zijn, of kwijtgescholden zullen worden. Dat geeft rust. Van zodra de procedure is opgestart, stoppen de bijkomende kosten en intresten. Dàt is het bedrag dat je moet betalen en dàt blijft het bedrag.”
“Een andere troef is het feit dat de termijn maximum zeven jaar bedraagt. Als de schulden vroeger kunnen afbetaald worden, dan stopt het. Zo niet, dan worden de resterende schulden na zeven jaar kwijtgescholden. De schuldeisers dragen dat verlies, hoe groot dat ook is. Dat wordt door niemand opgevangen.”
Niet alleen mensen aan de rand van de maatschappij belanden erin, ook dokters en advocaten doen er een beroep op.
Advocaat-bemiddelaar Katia De Vos
“Onderhoudsgeld, penale boetes, schulden die een schadevergoeding inhouden, toegestaan voor het herstel van een lichamelijke schade veroorzaakt door een misdrijf, en eventuele restschulden na faillissement worden echter niet kwijtgescholden. Afhankelijk van de grootte van de schuldenlast zijn er weliswaar heel wat dossiers waarvan de schulden integraal terugbetaald worden.”
Wie doet een beroep op schuldbemiddeling? En waarom?
“De redenen waarom iemand in de schuldbemiddeling belandt, zijn zeer uiteenlopend: armoede van generatie op generatie, niet met geld kunnen omgaan, maar ook gewoon door pech soms. De ziekte van een kind, een ongeval waarbij de verzekering niet tussenkomt,…”
“Niet alleen mensen aan de rand van de maatschappij belanden erin, ook dokters en advocaten doen er een beroep op. Het kan iedereen overkomen. Het is belangrijk om te weten dat de collectieve schuldenregeling een vrijwillige procedure is. Het wordt door niemand opgelegd: een derde partij kan geen initiatief nemen.”
Wanneer kies je voor de schuldbemiddeling?
“Als er een afbetalingscapaciteit is, hoef je niet in de collectieve schuldregeling te gaan, maar kan je je eventueel wel laten begeleiden door het OCMW of een budgetbegeleider. Als er echter geen evenwicht is tussen de inkomsten en uitgaven, de schuldenlast te hoog is of er werd al loonbeslag gelegd, dan kan je beter voor de CSR te kiezen. Het is echt maatwerk.”
“Ook over het leefbudget dat we beschikbaar stellen, wordt écht goed nagedacht. Voor iemand met kinderen zal dat bedrag ook wat hoger zijn dan voor iemand zonder kinderen. Je moet gewoon kijken wat beschikbaar is. Het is belangrijk dat de schuldenaar toch nog heel wat betalingen – zoals huur en elektriciteitskosten – zelf betaalt.”
Heel wat schuldenaars nemen een extra job of een flexijob erbij om sneller van de schulden af te geraken. Dat moedigen we zeker aan.
Advocaat-bemiddelaar Katia De Vos
“Na die zeven jaar van de collectieve schuldenregeling – of liever nog vroeger - moet de schuldenaar zijn budget weer zelf kunnen beheren. Als men hem of haar dat zeven jaar ontneemt, dan zou dat weer problemen kunnen opleveren en dat is niet de bedoeling. Het moet écht een nieuwe start zijn. Heel wat schuldenaars nemen om die reden een extra job of een flexijob erbij. Om er sneller vanaf te geraken. Dat moedigen we zeker aan.”
“We horen achteraf ook vaak dat mensen, die de collectieve schuldenregeling hebben doorlopen, echt geleerd hebben om met een kleiner budget te leven en zich niet meer laten verleiden om van alles en nog wat te kopen. Dus ook op dat vlak heeft het zeker zijn nut.”
Advocaat-bemiddelaar Katia De Vos. © Kaat Sileghem
Een afspraak of verkennend gesprek?
Contacteer ons met uw vraag en wij adviseren u graag persoonlijk en discreet tijdens een verkennend gesprek bij ons op kantoor.
